Spotkanie Zespołu TOE ds. OZE, Kogeneracji i Efektywności Energetycznej

W dniu 18 października 2013 r. w Warszawie, w siedzibie TOE, odbyło się spotkanie Zespołu ds. OZE, Kogeneracji i Efektywności Energetycznej. Spotkanie prowadzili kol. Waldemar Gochnio, Przewodniczący Zespołu oraz kol. Marek Kulesa, Dyrektor Biura TOE.

Zaproponowany wcześniej przez Przewodniczącego Zespołu program spotkania obejmował omówienie następujących zagadnień oraz dokumentów:

1. Przedstawiona 17 września 2013 r. przez Ministerstwo Gospodarki propozycja nowego systemu aukcyjnego dla OZE, opublikowana na stronie Ministerstwa Gospodarki: http://www.mg.gov.pl/files/upload/19072/Prezentacja%20na%20strone.pdf
2. Rozstrzygnięcie przez Prezesa URE pierwszego przetargu na wybór przedsięwzięć służących poprawie efektywności) energetycznej
3. Zmiany na rynku OZE/mikroinstalacji wynikające z wejścia w życie „małego trójpaku” (podsumowanie wprowadzonych zmian).

Ad. 1. W ramach omawiania opublikowanego 17 września 2013 roku dokumentu – prezentacji Ministerstwa Gospodarki p.t. „Schemat zoptymalizowanych mechanizmów wsparcia dla wytwórców energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii lub biogazu rolniczego” uczestnicy spotkania przedyskutowali poszczególne szczegółowe propozycje, zawarte w tym dokumencie i zgłosili szereg swoich uwag i wątpliwości. Najprawdopodobniej wiele ze zgłoszonych uwag zostanie wyjaśniona w opracowywanym aktualnie w Ministerstwie Gospodarki projekcie ustawy o OZE.

W ramach dyskusji zgłoszono następujące uwagi, wątpliwości i komentarze do proponowanego modelu:

• Pozytywnym rozwiązaniem będzie zachowanie praw nabytych przez obecnie funkcjonujące instalacje. Nie powinno się jednak zbyt długo utrzymywać równocześnie działających dwóch systemów wsparcia – obecnego i projektowanego. Zdaniem Zespołu „stary” system powinien zakończyć działanie w ciągu dwóch lat od momentu wejścia w życie ustawy o OZE , a nie, jak podano w propozycjach MG, z końcem roku 2021. Jednolity dla wszystkich system jest rozwiązaniem optymalnym.
• Coroczne ustalanie przez Ministra Gospodarki poziomu obowiązku zakupu i umorzenia świadectw pochodzenia (w okresie do zakończenia działania obecnego systemu) budzi obawy o możliwość realizacji umów sprzedaży energii do odbiorców końcowych, zwłaszcza w horyzoncie dłuższym niż jeden rok. Sprzedawcom może być trudno zaoferować i zagwarantować odbiorcy cenę energii w dłuższym niż jeden rok horyzoncie czasowym. Będą konieczne klauzule o czynnikach zewnętrznych wpływających na poziom cen. Z pewnością spotka się to z oporem ze strony odbiorców.
• Ograniczenie „termin ważności” dla świadectw pochodzenia, wydanych przed dniem wejścia w życie ustawy (24 miesiące od wejścia w życie nowych przepisów) oraz wydanych po dniu wejścia w życie ustawy (24 miesiące od daty wydania przez Prezesa URE) spowoduje szereg trudności realizacyjnych. Posiadacze obecnie zakupionych praw majątkowych do świadectw pochodzenia nie znają dat ich wydania. Nie wiadomo też jak świadectwa będą definiowane na rynku i czy nie nastąpi zróżnicowanie ich cen w zależności od terminu „przydatności” świadectw dla realizacji obowiązku zakupu i umorzenia. Może też nastąpić zaniechanie zakupu świadectw kończących ważność i w efekcie straty ich sprzedawców.
• Postępowanie prekwalifikacyjne ofert jest czasochłonne, pracochłonne i kosztowne, a wcale nie gwarantuje przyjęcia oferty. Może to narażać oferentów na znaczące koszty bez gwarancji uzyskania efektu.
• Przewidywane procedury odwoławcze dla oferentów odrzuconych w aukcji, podobnie jak w systemie zamówień publicznych skomplikują i wydłużą procedury aukcyjne i tym samym ograniczą efektywność systemu wsparcia.
• Wątpliwości budzi pozycja rynkowa Sprzedawcy Energii Odnawialnej (SEO), który może „destrukcyjnie” wpływać na rynek energii. Kupowana energia, ze względu na jej zmienny poziom w ciągu doby i małą przewidywalność dostawy jest energią o mniejszej wartości rynkowej. Ilość tej energii będzie znacząca, co zapewni SEO silna pozycje na rynku. Nie jest określony sposób zapewnienia i rozliczenia energii bilansującej – czy będzie to obowiązek wytwórcy czy SEO? Zdaniem Zespołu lepszym rozwiązaniem jest zwolnienie SEO z obowiązku zakupu i sprzedaży energii i przypisanie mu roli podmiotu wypłacającego wytwórcy jedynie różnicę pomiędzy ceną z aukcji a cenami z rynku, czyli zastosowanie systemu „ feed in premium”.

W ramach dyskusji zwrócono uwagę, że wspomniane w propozycjach mechanizmy zniechęcające do udziału w aukcji podmiotów zgłaszających „mało wiarygodne” projekty inwestycyjne powinny być sprecyzowane, gdyż nie powinno tu być niepewności wytwórców i dowolności dla organizujących aukcje.

Zdaniem Zespołu wyjaśnienia w projekcie ustawy o OZE wymagać będą dodatkowo następujące kwestie:

• Czy cena ustalona w aukcji dla wytwórcy będzie czy nie będzie indeksowana wskaźnikiem inflacji?
• Jakie konsekwencje poniesie wytwórca, jeżeli poziom produkcji energii jest zmienny i w jednym roku wyprodukuje on więcej niż zobowiązanie, a w innym mniej niż zakładał , czy będą nakładane sankcje za niedobór energii?

Ad. 2. Członkowie Zespołu pozytywnie ocenili rozstrzygnięcie przez Prezesa URE pierwszego przetargu na wybór przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej, choć jego wyniki nie zapewniają pokrycia zapotrzebowania sprzedawców na świadectwa efektywności energetycznej. Tym samym podstawą realizacji obowiązku ich zakupu będzie w głównej mierze opłata zastępcza określona na rok 2013 przez Ministra Gospodarki na poziomie 1000 zł/1 toe.

Ad. 3. Wynikające z wejścia w życie lipcowej nowelizacji ustawy – Prawo energetyczne, tzw. „małego trójpaku” zmiany na rynku OZE/mikroinstalacji nie budzą zastrzeżeń u członków Zespołu. Zwrócono jednak uwagę, że wynikają one z Dyrektywy 2009 /28/WE, której implementacja jest w dalszym ciągu przedmiotem badania przez Komisje Europejską.

Na zakończenie spotkania ustalono, że po oblikowaniu na przełomie października i listopada 2013 r. projektu ustawy o OZE, możliwe będzie odniesienie się do szczegółowych zapisów ustawy i tym samym opracowanie stanowiska Zespołu odnoście regulacji zawartych w ustawie. Uzgodniono także, że data kolejnego spotkania Zespołu w 2013 roku zostanie ustalona w mailowym trybie roboczym, po zapoznaniu się członków Zespołu z projektem ustawy o OZE i ewentualnie także projektem ustawy o przedłużeniu wsparcia dla kogeneracji (w razie pozytywnej notyfikacji przez Komisję Unii Europejskiej).