Etykiety energetyczne – zmiany

W Polsce gospodarstwa domowe są drugim, po transporcie, największym konsumentem zużycia energii, w 2018 roku, pomimo niewielkiego spadku, ich udział był na poziomie 28,1%. Spowodowane jest to wyższym standardem i komfortem życia (wzrost liczby i powierzchni mieszkań), wzrostem zakupów urządzeń elektrycznych i elektronicznych, rosnącym zapotrzebowaniem na klimatyzację.

Jednym ze sposób ograniczenia zużycia energii przez gospodarstwa domowe jest poprawa świadomości społeczeństwa o racjonalnym zużyciu energii ukierunkowanym na korzystanie z efektywnych energetycznie urządzeń, produktów i technologii.

Narzędziem do oddziaływania na decyzje dotyczące energooszczędnych i przyjaznych środowisku zakupów jest – wprowadzony ponad 25 lat temu – system etykietowania energetycznego. Etykiety energetyczne poprzez klasy efektywności energetycznej informują konsumenta o tym ile energii zużywa dane urządzenie.

Według badania przeprowadzonego na zlecenie Komisji Europejskiej w 2019 roku etykietę energetyczną rozpoznaje 93% konsumentów europejskich, a 79% bierze ją pod uwagę kupując nowe urządzenia elektryczne. Potwierdza to także badanie świadomości i zachowań ekologicznych mieszkańców Polski w 2020 r. zrealizowane na zlecenie Ministerstwa Klimatu i Środowiska, które wskazuje, że ponad 95% mieszkańców Polski deklaruje, że oszczędza energię w domu.

System etykietowania energetycznego stał się też siłą napędową innowacyjnych zmian w przemyśle i konkurencji ze względu na stopniowe wprowadzanie na rynek nowych produktów o coraz wyższych klasach efektywności energetycznej. Początkowo większość modeli urządzeń plasowała się w najniższych klasach, obecnie większość produktów znajduje się w najwyższych klasach efektywności energetycznej, czyli klasy od A+++ poprzez A++ aż do klasy A+. Takie oznaczenie znacząco utrudnia konsumentom odróżnienie najbardziej efektywnych energetycznie produktów.

W związku z tym trzy lata temu przyjęto rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające ramy etykietowania energetycznego (rozporządzenie (UE) 2017/1369), które przywraca prostszą skalę klas efektywności energetycznej, wykorzystującą tylko litery od A do G oraz wprowadza harmonogram przeskalowania obowiązujących obecnie etykiet energetycznych.

Przeskalowanie to nic innego jak likwidacja plusów w klasie A oraz przeliczenie na nowo zgodnie z wymogami parametrów produktów, aby dopasować je do nowej klasy efektywności energetycznej. Dodatkowo, żeby nie zmieniać skali klas efektywności energetycznej postanowiono, że dla produktów, które cechują się dużym postępem innowacyjności dwie pierwsze klasy efektywności energetycznej zostaną puste. Co oznacza, że będąc w sklepie (także internetowym) nie znajdziemy tego produktu w klasie A czy B, tylko w klasie C i niższej.

Cały proces przeskalowania dotychczasowych etykiet energetycznych przewidziany jest do dnia 2 sierpnia 2030 r. Obecnie systemem etykietowania energetycznego objętych jest 15 grup produktowych.

Od 1 marca 2021 r. wchodzą w życie przepisy rozporządzeń delegowanych wprowadzające nowe etykiety energetyczne dla pierwszej grupy produktów: czyli zmywarek do naczyń, pralek i pralko-suszarek, lodówek oraz telewizorów i wyświetlaczy elektronicznych, natomiast od 1 września 2021 r. – nowe etykiety będą dostępne dla źródeł światła.

Również od 1 marca 2021 r. dla konsumentów zostaje uruchomiona baza produktów z etykietą energetyczną (ang. European Registry for Energy Labelling) – tzw. baza EPREL. W bazie tej znajdują się karty produktów zawierające szczegółowe informacje dla każdego modelu produktu/urządzenia objętego etykietowaniem.

Co zawiera nowa etykieta:

• Siedmiostopniową skalę od A (zielonej) do G (czerwonej), dzięki czemu łatwiej będzie porównać efektywność energetyczną różnych produktów.
• Uniwersalny format pod względem języka – umieszczenie piktogramów. Niektóre piktogramy będą nieco zmienione i przybędzie kilka nowych (np. klasa efektywności wirowania pralki w skali od A do D, klasa efektywności energetycznej w trybie HDR dla telewizorów i wyświetlaczy elektronicznych – tryb HDR potrzebuje więcej energii niż tryb standardowy, czy wskazanie ilości pikseli).
• Zużycie energii – oznaczone po środku etykiety – w zależności od produktu wyrażone jest w kWh, w kWh/rok, w kWh/1000h, w kWh/100 cykli. o
• Fotokod (kodu QR) – w prawym górnym rogu etykiety – pozwala konsumentom poprzez smartfona na dostęp do szczegółowych informacji zawartych w karcie informacyjnej produktu umieszczonej w bazie EPREL.

Kolejna grupa produktów przewidzianych do przeskalowania klas obejmuje suszarki bębnowe, klimatyzatory, okapy, piekarniki. Jako ostatnie przeskalowane zostaną urządzenia od niedawna objęte etykietami energetycznymi tj. kotły na paliwa stałe, podgrzewacze wody, etc.

W celu uzyskania bliższych informacji o etykietowaniu energetycznym, czy też o realizowanych projektach w tym zakresie, zapraszamy do odwiedzania strony „Etykiety energetyczne” na stronie internetowej Ministerstwa Klimatu i Środowiska.